Vroegtijdige ejaculatie is misschien wel een van de meest gevoelige maar tegelijkertijd ook meest ‘geheime’ problemen waar je als man mee te kampen kunt krijgen. En niet zelden is er een psychologische achtergrond voor aan te wijzen. Het is meteen ook gelijk het eerste waar je aan denkt als het woord ‘ejaculatiestoornis’ valt. Toch zijn er naast ‘een excessieve snelheid in bed’ ook andere ejaculatiestoornissen die een psychologische achtergrond (kunnen) hebben en die soms nog onderbelicht zijn.
Het leek ons een goed idee om eens wat dieper op dit onderwerp in te gaan en we vonden de Polikliniek Seksuologie van Riagg Rijnmond te Rotterdam bereid om de verschillende ejaculatiestoornissen vanuit een psychologisch perspectief nader toe te lichten.
Veel ejaculatieproblemen hebben een psychologische achtergrond. De eerste ‘stoornis’ die meestal direct in gedachten komt, is ‘vroegtijdig ejaculatie’. Maar er bestaan ook andere problemen op het gebied van ejaculeren die psychologisch van aard zijn. Kunt u ons een idee geven van de verschillende problemen op dit gebied?
Er zijn ook mannen die niet tot ejaculatie komen of er te lang over doen naar hun zin. Ze hebben een goede erectie, komen tot gemeenschap, maar hun orgasme blijft uit. Een ander probleem is dat de ejaculatie wel komt maar dat de man er niet (meer) de sterke sensaties bij heeft die hij verwachtte. Bij een psychologisch probleem kun je twee lagen onderscheiden. Je kunt nagaan wat een man gedragsmatig met zijn gevoel doet in het proces van seksuele opwinding naar orgasme. Het kan voor komen dat hij zijn gevoel afweert of onder controle houdt, waardoor de reflex van het orgasme door verminderde prikkeling niet optreed.
De vraag waarom iemand dat doet (de tweede laag) is soms wel en soms niet te achterhalen. Het gaat soms om angst of boosheid die niet gevoeld wordt en die iemand weerhoudt om zich over te geven aan de lustgevoelens die tot orgasme en ejaculatie leiden. Het is niet altijd nodig om dit te weten.; soms is het voldoende om via een gedragsmatige aanpak iemand meer ontspannen zijn gevoel te laten volgen en beleven.
Er is veel verwarring over het concept ‘vroegtijdige ejaculatie’. Wanneer is er sprake van ‘vroegtijdige ejaculatie’ en wat is als ‘normaal’ te beschouwen?
Dat is een goede vraag. Mijn ervaring is, dat mannen die komen met dat probleem, dat vaak doen omdat hun vrouw of vriendin zich beklaagt dat de gemeenschap te kort duurde om zich bevredigd te voelen. Dit ervaren die mannen als tekort schieten en dan willen ze er wat aan doen. Hun idee is dat een man zijn partner seksueel moet kunnen bevredigen. Dat is in onze cultuur ondanks alle emancipatie toch gebleven. Als ze eenmaal een verwijt gekregen hebben over hun seksuele “prestatie” ontstaat er faalangst die door de spanning bijdraagt aan het snel klaarkomen. Als ze dan proberen om hun ejaculatie af te remmen door hun seksuele opwinding te onderdrukken, dan schieten ze door naar de andere kant en raken ze die opwinding kwijt en daarmee hun erectie. Van de regen in de drup. Ze komen vaak eerst met de klacht dat ze geen erectie kunnen behouden tijdens gemeenschap, maar als je doorvraagt dan blijkt dat het dat dit een gevolg is van hun poging hun zaadlozing uit te stellen.
Sommige mannen komen al tot een ejaculatie voor ze bij hun partner zijn binnengekomen. Die ervaren dat zeker als een probleem ook voor zichzelf. Wat normaal is, is afhankelijk van de opvattingen van degenen die het als een probleem ervaren dat de seks anders loopt dan het volgens hun ideaalbeeld zou moeten.
Waaruit bestaat de behandeling in de gevallen waarin vroegtijdige ejaculatie een psychologische oorzaak heeft? Wat is in het algemeen de kans van slagen?
Als je echt alleen maar uitgaat van een psychologisch probleem, dan is er een goede kans op verbetering als de angst die de extra spanning oproept verminderd kan worden. Die spanning heeft bij sommigen ook een stimulerende werking waardoor ze juist sneller tot ejaculatie komen. Door die spanning voelen ze vaak het eerste gevoelssignaal van een naderend orgasme niet goed en kunnen ze dus ook niet op tijd de prikkeling afremmen om het orgasme uit te stellen. De behandeling zal er dus op gericht zijn om die spanning te verminderen door met kleine stappen het gewone proces van seks door te gaan (met hun partner) en daarbij de situatie zo in te richten dat ze meer ontspannen kunnen blijven en kunnen leren om hun ejaculatie uit te stellen, doordat ze eerder de signalen voelen die de voorlopers van het orgasme zijn. Als het om diepere gevoelens gaat die het probleem in stand houden dan zal een behandeling zich daar op moeten richten. Je kunt denken aan een relatieprobleem tussen de partners. Een boosheid die niet gevoeld wordt kan leiden tot vermijden van intimiteit.
Welke psychologische factor wordt bij ejaculatiestoornissen volgens u nog wel eens ondergewaardeerd? Waar zou in het algemeen en misschien ook in de media meer aandacht aan moeten worden besteed?
Zoals hierboven al vermeld, zijn er twee belangrijke factoren. Eerst is er het persoonlijke idee dat men niet voldoet aan een norm en ten tweede heeft men op gevoelsniveau geen “grip”op het proces van seksuele opwinding.
Impotentie kan soms dezelfde psychologische oorzaken als sommige ejaculatieproblemen hebben. Wat zijn de meest voorkomende psychologische oorzaken voor het uitblijven of moeite met een erectie? En welke resultaten kunnen met een gerichte psychologische behandeling bereikt worden? Kunt u een indicatie geven van de kans van slagen?
Als je met impotentie een erectiestoornis bedoelt, dan kun je als psychologische oorzaak denken aan faalangst als belangrijkste factor. Het hebben van een “goede” harde erectie wordt toch als een successymbool van mannelijkheid en vitaliteit gezien. Zelfs in het romantische liefdesbeeld is de hartstochtelijke opwinding een ideaal. Wie geen stevige erectie heeft, faalt.. Een erectie is het gevolg van het sterker worden van de seksuele opwinding. Het probleem is dat je bij faalangst in een negatieve cirkel terecht komt. De zorg, of angst, of het wel goed zal gaan, onderdrukt vaak de seksuele opwinding, en dus gaat “het” niet goed. De volgende keer dat je het weer probeert, denk je aan de mislukking van de vorige keer en dus maak je je weer zorgen etc.
Relatieproblemen zijn vaker de oorzaak van impotentie dan men denkt. Een onderhuids conflict kan aanleiding zijn om niet intiem te willen zijn. Men is zich niet altijd van dit conflict bewust en komt in behandeling dan voor een seksueel probleem. De kunst is dan om te achterhalen wat er echt aan de hand is. Ook depressie kan een oorzaak zijn. Als je down bent, is seksueel verlangen en opwinding een van de dingen die mee om laag getrokken worden. Over het algemeen is het goed om eerst met de huisarts te praten over het seksuele probleem. De huisarts is opgeleid om zowel lichamelijke als psychologische oorzaken te onderzoeken. Dat onderzoek hoeft niet ingewikkeld te zijn.
Bij psychologische oorzaken is de behandeling van erectiestoornissen de moeite van het proberen waard. Het gaat te ver om hier met cijfers te spreken, omdat er zoveel verschillende vormen van het probleem voorkomen. De kans op slagen van een behandeling is ook afhankelijk van welk succescriterium je stelt. Een man met een erectiestoornis die met zijn vriendin kwam voor een therapie, was tevreden met het resultaat dat zij beiden tot de conclusie kwamen dat ze sowieso niet zoveel behoefte aan seks hadden. De therapie leverde dus op dat zij een ander ideaal mochten hebben dan doorsnee.
Met dank aan de Polikliniek Seksuologie Riagg Rijnmond Rotterdam
http://www.riagg-rnw.nl/
ADVERSUS
Oorspronkelijk gepubliceerd op 12 december 2009
